“Айырылам тием дә...”

“Кейәүгә сығыуыма өс йыл тулып килә. Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, бәхетле көндәрем һанаулы ғына булғандыр: үҙ өйөмдә үҙем рәнйетеләм. Ирем бергә йәшәй башлағанда уҡ ҡул күтәргәйне, аҙаҡ был ҡылығы ғәҙәткә әйләнде. Улыбыҙ үҫә. Уның күҙ алдында рәнйетә башлаһа, ни эшләрмен? Айырылайым да ҡуяйым тим дә тағы туҡтап ҡалам. Динебеҙ айырылышыуға ҡаршы бит...”“Иман” махсус битенә килгән был хатты яҙыу­сыға дини китаптарға, дин­дарҙарыбыҙҙың әйткән­дәренә таянып яуап бирер­гә тырышабыҙ.Мәғлүм ки, Исламда өйлә­неү мәсьәләһенә ҙур иғтибар бирелә. Борон был йәһәттән ата-әсәнең фекере ҙур урында торған. “Ат алһаң – ауыл, кәләш ал­һаң, ҡәүем менән кәңәш ит” тигән мәҡәл дә тап ошо­ға бәйле. Шул уҡ ваҡытта эш йәштәрҙең ризалы­ғы­нан тыш эшләнергә тейеш түгел. Ғаилә бер көнлөк түгел, ә ғүмерлек, шуның өсөн уның ныҡлы килешеү нигеҙендә төҙөлөүе мөһим.Исламда һәр ғәмәлгә ҡарата айырым ҡанун билдәләнгән. Мәҫәлән, үҙ-ара үпкәләшеү өс көндән ашыуға һуҙыл­ырға тейеш түгел. Әгәр ҙә ки был сик уҙып кителһә, элек ауыл­дың өлкән йәштәге кеше­ләре, дини етәкселәре мәсь­ә­ләне үҙ ҡулына алып, тиҙ арала ыңғай хәл иткән. “Иң беренсе ғәфү үтенеп, элекке халәтте аяҡҡа баҫ­тырған кеше – Йәннәткә кереүсе”, – тигән пәйғәм­бәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм.Ғаиләлә бер-береңә һө­йөү, ихтирам хөкөм һөрөр­гә тейеш. Һәр кемдең тәғә­йен бурыстарын лайыҡлы атҡарыуы зарур – динебеҙ шулай ҡуша. “Өммәтемдең иң хәйерлеһе – ғаиләһенә күркәм мөнәсәбәттә булыу­сы”, – тигән пәйғәмбә­ребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис-сәләм. Бер-береңде рәнйе­теүгә, күңелен ҡалды­рыуға Исламда урын юҡ. Араны күркәм һүҙ, изге ғәмәлдәр бәйләп, нығытып торорға тейеш. Кире осраҡ­та мөхәббәт юҡҡа сыға, тимәк, ғаиләнең нигеҙе ҡаҡшай.Ҡыҙғанысҡа ҡаршы, әлеге хатта әйтелгәнсә, ҡатын-ҡыҙҙы тел генә түгел, ҡул көсө аша рәнйе­теү, туҡмау осраҡтары барлығы хаҡында ла ишетеп торабыҙ. Ә бит ғаилә – айырым дәүләт, унда ир менән ҡатындан тыш балалар йәшәй, ата-әсәһенә ҡарап тәрбиә ала. Әгәр ҙә өлкәндәрҙең араһы насар икән, был йәш быуындың тамырына балта менән сабыуға тиң. Ҡатмарлы мөнәсәбәттәргә шаһит булып үҫкән бала үҙ “оя”һын ҡорған ваҡытта аңлашыл­маусанлыҡҡа осрар, дөрөҫ юл таба алмай ыҙа сигер. Йәштән күңел торошо, психикаһы боҙолған йәш быуын вәкиленең миллә­тенә, иленә, фәнгә, йәм­ғиәткә файҙа килтерә алыуы ла шикле.Шуның өсөн дә ҡатын-ҡыҙ үҙенең хоҡуғын бе­лергә, ирен ваҡытында “тәрбиәләргә” тейеш. Ди­небеҙ айырылышыуға ҡар­шы, тик гүзәл затты рән­йетеүгә лә юл ҡуймай. Унда яуызлыҡҡа, хаҡһыҙ рәүештә күрһәтелгән ҡы­лыҡтарға урын юҡ. Был йәһәттән дәүләт яғынан да ныҡлы ҡанун, хөкөм ҡарары булырға тейеш. Ҡатын-ҡыҙ – йәмғиәттең бер өлөшө, киләсәкте тәр­биәләгән төп көс. Ул урын­һыҙға рәнйетелеп, ирекһеҙ йәшәргә тейеш түгел. Ир менән ҡатын айырылышыу сигенә етә икән, ди­небеҙ ҡанундарына ярашлы, ике яҡтан вәкилдәр килеп, уларҙы яраш­тырырға тейеш. Ғаиләне һаҡлау — ифрат мөһим, ҙур бурыстарҙың береһе.

Автор: Дилбәр ИШМОРАТОВА әҙерләне